Domates

Domatesin ilginç bir tarihi vardır. Bolivya ve Peru'da ilk olarak yabani sarı renkli bir domates türü bulunmuştur. Daha sonra Meksika'da yetiştirilmiş ve coğrafi keşifler ile birlikte Avrupa'ya ulaşmıştır. İtalyanlar sarı renginden ötürü onu “altın elma” olarak adlandırsa da çok geçmeden kırmızı türleri olduğu ortaya çıktı. Domates çok uzun zaman önce, pek çok Avrupalı için “aşk elması” olarak nitelendiriliyordu, çünkü insanları daha romantik hissettirdiğine inanılıyordu. Domatesin bizim mutfağımıza nasıl girdiğini merak ediyorsanız, buyurun yazımıza. Domatesin adı İspanyolca “tomate”den, gelmektedir, bu ismin kökeni de Nahuatl dilindeki “tomatotl” kelimesidir.
Günümüzde domates her mevsimde bulunabilse de, yaz aylarının gelmesiyle yüksek aromalı taze domatesler bizlerle oluyor.

Domates aynı zamanda çok düşük kalorilidir ve diyet menülerinin vazgeçilmezlerindendir. Diğer düşük kalorili yiyecekleri merak ediyorsanız sizi hemen yazımıza davet edelim!

Domates Nerede Yetişir?

Domates tohumu ekiminin genelde ilkbahar, sonbahar ve yaz aylarının başında tavsiye edilir. Tazeliğini kokusuyla kolaylıkla anlayabileceğiniz domateslerin ülkemiz genelinde Doğu Anadolu Bölgesi hariç her bölgede tarımı yapılıyor. Yine de en lezzetlilerinin Çanakkale, Bursa, Mersin ve Muğla’da üretildiği söyleniyor.

Domates Çeşitleri

Domates dünya çapında çok fazla çeşide sahiptir. En bilinen 7 çeşidini sıralarsak:
1. Çeri domates
2. Salkım domates
3. Yeşil domates
4. Üzüm domates
5. İtalyan erik domatesi (Roma domatesi)
6. Beef domates
7. Bahçe domatesi (Heirloom)

Domates Konservesi

Domatesi tam mevsimindeki lezzetiyle, kışın da yemek için hummalı çalışmalar başladı. Evinizde domates konservesi yaparak, domatesin tadına kışın da varabilirsiniz. Domatesin bol olduğu yaz mevsiminde hazırlanan konserveleri, kışın hazırladığınız sebze yemeklerinde, domatesli pilavlarda ve çorbalarınızda rahatlıkla kullanabilirsiniz. Konserve yapımıyla ilgili detaylı yazımız sizlerle.

Saksıda Domates Yetiştirme

Saksıda domates yetiştirmek için 5 adımı sıraladık, detaylar için yazımıza göz atmayı unutmayın!

1- Tohumdan domates yetiştirmek için çimlendirme tepsisinin içini bahçe toprağıyla doldurun. Bölme içlerine fazla derin olmayan delikler açarak tohumları ekin.
2- Çimlendirmeyi tercihen karanlık ve sıcak bir alanda yapabilmek için tepsinin üzerini koyu renk kağıt veya poşetle örtebilirsiniz. Toprağı sulayarak sürekli nemli tutun. Kısa bir süre içinde çimlenmeye başlayacaklardır.
3- Domates fideleri kendilerini göstermeye başladığında tepsiyi güneş alan bir alana yerleştirin ve üzerini açın. 2 hafta güneşli alanda çimlendirmeye devam edin ve sonra saksıya taşıyın.
4- Seçtiğiniz drenajlı geniş saksıları verimli toprakla ve gübreyle destekleyerek fideleri aktarın. Köklerinizi toprakla iyice kapadığınızdan emin olun.
5- Domateslerinizi düzenli sulayın ve sürekli nemli tutun. Parmağınızla toprağın nemini kontrol ederek suya ihtiyaç duyduğunda sulamanız yeterli. Fazla sulamaktan ve kuru bırakmaktan kaçının. 2-3 ay gibi bir süre içinde meyve vermeye başlayacaklardır. Toprak ve gübre desteğini sürdürerek domateslerinizin verimini artırın.

Domatesin Faydaları

Neredeyse bütün sebze yemeklerimizde kullandığımız domatesin faydaları da lezzeti kadar çok. Peki nedir domatesin faydaları?

1- C vitamini yönünden zengin olan domates, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine destekliyor.
2- Domatesin % 85’inde bulunan likopen kolesterolün düşürülmesine yardımcı oluyor.
3- Mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını destekler ve kabızlığın giderilmesinde faydalıdır.
4- Kalorisi oldukça düşük olduğundan diyet yapanların vazgeçilmezidir. Kalori kontrolü yaparken vücudunuzun mineral ve vitamin eksikliğini giderir.
5- Cilde tazelik kazandırmaya yardımcı olur.
6- Domates, yağ yakımını arttıran aminoasitlerin salgılanmasında olumlu etkiye sahiptir.

Bir Domates Kaç Kaloridir?

Ortalama ağırlıkta bir domates yaklaşık 17 kaloridir.

Domates Nasıl Kurutulur?

İkiye bölünen, çok küçük doğranmayan domatesler tam güneş gören bir yerde kurutulmalıdır. Kurutma yapılacak coğrafyanın sıcak ve nemsiz olması gerekmektedir. Bölünmüş domateslerin iç kısımları yukarı gelecek şekilde serilir, toprak üzerinde olması çok daha iyi olacaktır. Su toprağa karışacak ve domatesin kururken çürümesi engellenecektir.

Domatesli Tarifler: Domatesle Neler Yapılabilir?

Türk mutfağına sonradan girmiş olsa da neredeyse tüm sebze yemeklerimize dahil olan domatesi çok çeşitli tariflerde değerlendirmek mümkün. Çorbalarda, sos olarak, salatalarda… Bu kadar çok kullanım alanı olan domates ile yapılan yemekleri sizin için listeledik. Afiyet olsun!

Domatesli Pilav

Pirinç pilavının en popüler versiyonu tereyağlı ve sade olanı… Ama bilenler bilir ki domatesli pilavın tadı bambaşkadır. Özellikle tavuk yemeklerinin yanına harika giden domatesli pilavı bol sulu pembe domatesle hazırlayarak aromasını zenginleştirebilirsiniz. Biz domatesli pilav tarifimizi mis gibi fesleğen kokusuyla farklılaştırmak istedik, bu yüzden taze fesleğen kullandık. Bu harika tarifi öğrenmek için sabırsızlanıyorsanız hemen tıklayın!

Fırınlanmış Domates Çorbası

Çorba severlerin favori tariflerinin başında gelir domates çorbası! Bu defa domates çorbasını farklı bir yöntemle yapıyor, domatesleri öncesinde fırınlıyoruz. Hazırladıktan sonra da üzerini fesleğen ile süsleyip yanına kızarmış ekmeği ihmal etmiyoruz! Öyleyse buyurun fırınlanmış domates çorbası tarifimize!

Ev Yapımı Domates Reçeli

Reçellerin yalnızca tatlı meyvelerle ya da sütle hazırlandığını düşünüyor olabilirsiniz. Ama esasen bir meyve olan domates ile de harika bir reçel hazırlanabileceğini biliyor musunuz? Biz ev yapımı domates reçeli tarifimizde sürpriz bir aroma daha kullandık. Bazı reçelleri kokusu ve tadıyla zenginleştiren karanfil, domates reçelimizde de bizlerle. Tüm detaylarıyla domates reçeli tarifimize mutlaka göz atın…

Ton Balıklı Domatesli Spaghetti

Domates soslu makarna hem ekonomik hem de çok pratik olmasıyla hepimizin sıklıkla sofralarına taşıdığı bir tarif. Eğer sade domatesli makarna tariflerinden sıkıldıysanız mükemmel bir tarifi buraya bırakıyoruz! Balık taneleri ve domates ile harmanlanan ton balıklı domatesli spaghetti tarifi, makarnaya alışılmışın dışında bir lezzet kazandırıyor.

Kıymalı Makarna

Domates soslu makarna demişken kıymalı domatesli makarnadan bahsetmemek olmazdı. Sosunun kıvamı ve malzemelerin uyumuyla sizi lezzetine hayran bırakacak tarifimiz sizlerle! Çok basit ve pratik olması onu özensiz bir yemek yapmıyor, aksine tarifimizde bahsedeceğimiz püf noktalarıyla konuklarınızın kıymalı makarnaya başka bir gözle bakmasını sağlayacaksınız…

Kurutulmuş Domates Mezesi Tarifi

“Kurutulmuş domates ile meze olur mu?” diye hiç tereddüt etmeyin çünkü harika salatalar ortaya çıkarmanızı sağlayan kurutulmuş domates çok lezzetli bir mezenin de ana malzemesi olabiliyor. Ülkemizin daha çok Güneydoğu ve Doğu Akdeniz mutfağında kullanılan kurutulmuş domates, bizce hak ettiği değeri görmeyen gölgede kalmış bir malzeme. Oysa ki kurutulmuş domates ile yapılan mezelerin tadına bakanların hayran olacağından eminiz! Öyleyse buyurun kurutulmuş domates mezesi tarifimize!

Kremalı Domates Çorbası Tarifi

Elimizde domatesin bütün bu yararlarını ortaya çıkaracak sıcak bir tarif var: Kremalı Domates Çorbası. Mutfağımızın çorba kategorisinde bir klasik olan ve çok sevilen kremalı domates çorbası yapımı da içmeyi seven herkesin yapabileceği kolaylıkta bir tarif. Pratik kremalı domates çorbasını denemeye ne dersiniz?

Salça Nasıl Yapılır?

Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden salça, domates ve biber lezzetini her yemekte sıklıkla aramamızdan doğan bir ihtiyaç olarak ortaya çıkıyor. Yaz mevsiminin lezzetli biberleri ve domateslerini kışa saklamak ve enfes tariflerde kullanmak için yapılacak en pratik çözümlerden biri olan salça yapımı zahmetli gözükse de aslında düşündüğünüzden daha da kolay.

Salçanızın temelini yapmaya başladıktan sonra dilediğiniz gibi damak zevkinize uygun hale getirmeniz mümkün. Örneğin domates salçası yaptıktan sonra kavanozlarken içerisine tohum baharatlar ekleyerek zenginleştirebilir ya da domates salçasına acı biber ekleyerek harmanlanmış bir lezzet elde edebilirsiniz.

Domates salçası yapmak için en önemli şeylerden biri domates seçimi. Salçalık domateslerinizi etli ve az sulu olanlardan tercih etmelisiniz. Bunun için de daha yassı ya da oval şeklinde olan, çoğunlukla salçalık ya da Manisa domatesi olarak geçen çeşidi seçmelisiniz. Bunun en büyük sebebi salçanızın kurutma aşamasında daha az fire vermesini sağlamaktır. Domateslerinizi seçerken dikkat etmeniz gereken bir diğer şey ise ezik ya da çürük olmamasıdır, zira bu gibi durumlar salçanızın çabuk ekşimesine neden olabilir.

Salça yapımının tüm detayları için yazımıza göz atmayı unutmayın!