Yemeklerde, tatlılarda, reçel, marmelat ve komposto yapımında ülkemizde yaygın olarak kullanılan bir meyvedir. Sarı meyveler grubunda yer alan kayısı, lif içeriği oldukça yüksek olan sağlıklı bir yaz meyvesidir.
Kayısının meyvesi kadar iç kayısı çekirdeği de tüketilir. Kayısının çekirdeği, yıllardır üzerinde konuşulan, faydalarının yanı sıra fazla tüketildiğinde yan etkileri olması sebebiyle dikkatli kullanılması gereken bir yiyecektir. Olgun bir kayısının çekirdeğin kurutulması ve kırılmasıyla ortaya çıkan kısım çiğ olarak tüketilmekte ya da yağı çıkarılarak yemeklerde kullanılmaktadır.
Son yıllarda Japon kiraz çiçeklerine benzer, görsel bir şölen sunan kayısı çiçeği de oldukça popüler oldu. Kayısı ağaçlarının yeni çiçek açtığı dönemlerde özellikle Malatya’da bu harika görünümler ilgi odağı oluyor.

Kayısı Nerede Yetişir, Hangi Mevsimde Yetişir?

Kayısı mevsimi yazdır. Haziran - Temmuz ayında hasadı yapılır ve satışı da bu aylarda başlar. Yaş kayısı yine yaz mevsiminin Haziran, Temmuz ve Ağustos ayında pazar tezgahlarında satışta olur. Kuru kayısıyı yıl boyunca pazarlarda ve marketlerde bulmanız mümkündür. Kayısı, ılıman ve sıcak iklimleri tercih etmektedir. Ülkemizde kayısı ağaçları Malatya başta olmak üzere Elazığ, Mersin, Iğdır ve Antalya’da yetişmektedir. Ayrıca Ege, İç Anadolu ve Marmara bölgesinde kayısı yetiştiriciliği çok yaygındır.

Kayısı Nerede Meşhur?

Güller familyasından olan kayısı, ülkemizin birçok yerinde yetişse de en iyi kayısılar Malatya’dan çıkıyor.

Kayısı Çeşitleri

Kayısının en bilinen çeşitlerini Madador, Tirintina, Septik, İtalyan tokalı, Karacabey ve Şekerpare olarak saymak mümkündür.

Kayısının Faydaları

○ Kayısı anemi tedavisinde yardımcı olan bir demir kaynağıdır.
○ Bağışıklığın güçlendirilmesini destekler ve soğuk algınlığı ve grip gibi hastalıklara daha az yakalanmanıza yardımcı olur.
○ Kayısılar kalori ve karbonhidrat açısından oldukça düşüktür. 1 adet kayısı sadece 17 kaloridir. Çok iyi bir diyabet diyetinin bir parçası olabilirler, çünkü lifli yapısıyla kan şekeri seviyesinin düzenlenmesine yardım eder.
○ Kayısının içindeki potasyum, kan basıncını düşürür ve bu nedenle kalp krizlerinin önlenmesine yardımcı olur.
○ Kayısı çekirdeği ile hazırlanan peeling, ciltteki ölü derilerden arınmanızı ve hücrelerinin yeniden canlanmasını sağlayabilir.
○ Kayısı yağı, cildin esnekliğini ve elastikiyetini korumaya destek olur. Diğer faydalı yağlar ile cildinizi yumuşatmak için kullanılabilir. Çok yumuşak bir doğal yağ olmasıyla da bebek ürünlerinde kullanılabilir.
○ Kayısı yağında bol miktarda bulunan E vitamini, saçın sağlıklı gelişimini destekler ve saç kaybının önlenmesine yardımcı olur.
○ Kayısı çayı, çiğ olarak tüketeceğiniz kayısının tüm faydalarını içinde barındırır. Kuru kayısının kaynatılarak demlenmesi ile oluşan bu çay oldukça da lezzetlidir.

Kayısı Nasıl Kurutulur?

Mevsiminde toplanan kayısılar farklı şekillerde kurutulan çeşitleriyle bütün kış tatlılarda ya da peynir tabaklarında yerlerini alıyor. Gün kurusu ve İslimli sarı kayısı olarak ikiye ayrılan çeşitleri en bilinenlerden diyebiliriz. Gün kurusu, kurutma işlemi uygulanırken hiçbir katkı maddesine maruz kalmadan kurutulduğundan kahverengi renkte oluyor. Sarı kayısı ise kurutulurken kükürtleme işleminden geçtiğinden ötürü rengini koruyarak raf ömrü uzatılıyor.
Evde kayısı kurutmak isterseniz, en sağlıklısı olan gün kurusu için oldukça basit bir yöntem vardır. Çürük olmayan, orta sertlikte kayısılarınızı alın, iyice yıkayıp kurulayın. Ardından doğrudan güneş ışığı alabileceği bir alanda temiz bir bez üzerine, kayısılarınızı çekirdekli ve bütün halde dizin. Ardından 3-4 gün bu şekilde bekletin. Kayısılarınızın üzerine bastırıldığında çok hafif suyu çıkıyorsa, elinizle sap kısmından bastırarak çekirdeğinin çıkarın. Daha sonra gün ışığında rengi istediğiniz hale gelene kadar bekletin. Bu süre 5-10 gün arasında değişim gösterebilir.

Kayısı Nasıl Saklanır?

Kayısılar eğer aldığınızda orta sertlikte ya da çok sert ise oda sıcaklığında birkaç gün bekleterek yumuşamalarını ve tatlanmalarını sağlayabilirsiniz. Olgunlaşan ya da zaten yumuşak olarak aldığınız kayısıları buzdolabında muhafaza etmelisiniz.
Ayrıca kayısıları yıkayıp çekirdeklerini çıkardıktan sonra, tariflerinizde kullanmak üzere derin dondurucuda da saklayabilirsiniz.

Kayısıdan Neler Yapılır: Kayısılı Tarifler

Daha çok reçelini ve marmeladını bildiğimiz kayısıyı ana yemek tariflerinde bile değerlendirmek mümkün. Öyleyse gelin kayısılı tariflere göz atalım!

Kuru Kayısılı ve Kinoalı Hindi Sarma

İnkalardan günümüze ulaşan kinoanın ve şifa kaynağı kayısının hindi ile buluşmasıyla keşfedilen kuru kayısılı ve kinoalı hindi tarifi, en özel masalarınızı taçlandırıyor!

Kayısı Yahni

Saraylara layık bir tarif! Osmanlı mutfağının lezzeti ve aroması yüksek kayısılı yahni tarifi sizlerle. Yahni ve kayısıyı bir arada düşünemediyseniz, mutlaka tarifimize göz atın eminiz ikna olacaksınız…

Kayısı Kompostosu

Kompostoyu kim sevmez ki? O zaman mutfağa geçelim ve yaz ile birlikte tezgahlarda tatlı aromasıyla bizi bekleyen kayısılardan alalım ve kayısı kompostosu yapmaya başlayalım! Buyurun tarifimize.

Kayısılı Pilav

İç pilava hepimiz aşinayız, sade pilava göre daha tatlı olan bu lezzet genelde özel günlerde pişirdiğimiz özel bir tarif. İşte kayısılı pilav da böyle! Kuru kayısı, kuzu ciğeri, dolmalık fıstık gibi farklı malzemeleri içinde barındırıyor ve konuklarınızı hayran bırakıyor. Hemen tarifimize göz atın!

Kayısı Marmeladı

Reçelini hepimizin yakından tanıdığı kayısının yine çok lezzetli bir kahvaltılık tarifi daha var, marmelat! Kayısı marmeladı kıvamı ile kızarmış ekmeklerin süsü ve peynirin eşlikçisi… Öyleyse kahvaltılarınızı renklendirmek için buyurun tarifimize!

Kayısılı Smoothie

Kayısının tadıyla lezzetlenen, dilerseniz ara öğün olarak da tüketilebilen kayısılı smoothie; besleyici, sağlıklı ve ferahlatıcı bir içecektir. Kayısı mevsimindeyken mutlaka deneyin deriz!

Tadına Doyulmaz Kayısının En Tatlı 5 Hali

Kayısının baş rolde olduğu tarifleri anlattık! Şimdi kayısı ile lezzetlenen tariflerde sıra… Kayısı ile lezzeti bambaşka noktalara taşınan 5 tatlı tarifi sizlerle. Yazımıza göz atmayı unutmayın!