Sürekli sebze olarak anılsa da, aslında domates bir meyve. Patlıcan ve biber gibi sebze bilinen diğer kardeşleriyle birlikte ‘solanaceae’ adlı kalabalık bir aileden geliyor. İlk kez 1800’lerin ortasında, Bolivya ve Peru’da yetiştirildiği biliniyor. Sırayla Amerika ve Avrupa’da hızla yayıldıktan sonra İtalyan ve İspanyol mutfaklarının yıldızı haline geliyor.
Bugün mutfağımızın vazgeçilmezlerinden olsa da aslında domatesin Osmanlı mutfağına girişi hayli geç. 19. yy başlarında sadece et ve zeytinyağlı tabaklarında kullanıldığı biliniyor. Kısa sürede erik, kayısı, ayva gibi meyvelerin pabucunu dama atmayı başarıyor. Bugün meşhur Türk kahvaltımızdan çorba ve salataya hemen her yemekte domates kullanılıyor.
Kendine has aroması ve bol suyuyla saksıdaki dalından kopan mevsiminde domatesin şekerli ve sulu tadı soğuk market raflarında bekleyenlerle kıyaslanamaz elbette. Evde kendi domatesinizi yetiştirmenin en güzel avantajlarından biri de biftek, erik, yeşil ya da çeri domatese uzanan onlarca farklı çeşidini deneyebilme imkanınız olması.
İhtiyacınız olan malzemeler
Öncelikle yetiştirmek istediğiniz domates çeşitlerinin doğal tohumlarını edinin.
Evinizde iyi güneş alan bir alanınız olması şart. Soğuğu hiç sevmeyen domates mutlaka güneş ışığı görmeli. Saksıda yetiştirmeyi seçmeniz güneşe göre yerini değiştirebilme imkanı vermesi açısından da oldukça pratik.
Geniş ve direnajlı bir saksı rahatça ekmeniz, sulamanız ve uzayıp büyüyen dallara rahat alan bırakmanız açısından daha faydalı.
Verimli ve kaliteli bir toprak seçimi de lezzetli domates yetiştirebilmenin en önemli şartlarından.
Bahçe malzemesi satan marketlerden kolaylıkla temin edeceğiniz çimlendirme tepsisi başlangıç adımı için gerekli.
5 Adımda Saksıda Domates Yetiştiriciliği
1- Tohumdan domates yetiştirmek için çimlendirme tepsisinin içini bahçe toprağıyla doldurun. Bölme içlerine fazla derin olmayan delikler açarak tohumları ekin.
2 – Çimlendirmeyi tercihen karanlık ve sıcak bir alanda yapabilmek için tepsinin üzerini koyu renk kağıt veya poşetle örtebilirsiniz. Toprağı sulayarak sürekli nemli tutun. Kısa bir süre içinde çimlenmeye başlayacaklardır.
3- Domates fideleri kendilerini göstermeye başladığında tepsiyi güneş alan bir alana yerleştirin ve üzerini açın. 2 hafta güneşli alanda çimlendirmeye devam edin ve sonra saksıya taşıyın.
4- Seçtiğiniz direnajlı geniş saksıları verimli toprakla ve gübreyle destekleyerek fideleri aktarın. Köklerinizi toprakla iyice kapadığınızdan emin olun.
5- Domateslerinizi düzenli sulayın ve sürekli nemli tutun. Parmağınızla toprağın nemini kontrol ederek suya ihtiyaç duyduğunda sulamanız yeterli. Fazla sulamaktan ve kuru bırakmaktan kaçının. 2-3 ay gibi bir süre içinde meyve vermeye başlayacaklardır. Toprak ve gübre desteğini sürdürerek domateslerinizin verimini artırın.
Saksıda Domates Yetiştirmenin Püf Noktaları
Domates fidelerini ekerken önce saksının en az üçte birini toprakla ve gübreyle desteklediğinizden emin olun.
Sadece ihtiyacı olduğunda sulayın. Parmağınızla toprağın nemini kontrol edebilirsiniz.
Dallar büyüdükçe sopa ya da çubuklarla destekleyin.
Domatesleri tutabildiğiniz kadar dalında tutun. Vaktinden önce çatlayan ya da düşenler fazla sık suladığınız ya da gübrelediğiniz anlamına gelebilir.
Yeterince kırmızı ve olgun olduklarında toplayın. Henüz olgunlaşmadan daldan düşenleri kraft kağıdına sararak kilerde bekletin.